Pytanie:
Czy pracownik zamawiającego może złożyć ofertę w postępowaniu o zamówienie publiczne ? Jak w takiej sytuacji powinien zachować się zamawiający (np. wykluczyć takiego wykonawcę, odrzucić jego ofertę)? Czy przepisy art. 17 i art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp wykluczają taką możliwość? Pracownik zamawiającego nie bierze udziału w przygotowaniu postępowania, jest natomiast osobą mającą unikalną wiedzę w zakresie realizacji przedmiotu zamówienia (usługa będąca przedmiotem zamówienia nie jest powszechnie dostępna na rynku). Uprzejmie proszę o wyczerpującą odpowiedź.
Odpowiedź:
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie wykluczają możliwości ubiegania się o udzielenie zamówienia przez pracownika zamawiającego, który prowadzi postępowanie mające na celu udzielenie takiego zamówienia.
Art. 17 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych dotyczy obowiązku wyłączenia z postępowania osób, wobec których zachodzą okoliczności wskazane w tym przepisie, a mianowicie osoby, które:
1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
2) pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób;
5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
Natomiast art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy dotyczy obowiązku wykluczenia z udziału w postępowaniu wykonawcy, który brał udział w przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia lub którego pracownik, a także osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług brali udział w przygotowaniu takiego postępowania, chyba że spowodowane tym zakłócenie konkurencji może być wyeliminowane w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu.
W niniejszej sytuacji faktycznej podstawę do rozważań będzie stanowił art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ wspomniany w pytaniu art. 17 ustawy dotyczy innej sytuacji faktycznej - obowiązku wyłączenia z udziału w postępowaniu osoby występującej po stronie zamawiającego, która ma podejmować czynności w postępowaniu, wobec której zachodzi jedna z okoliczności, o której mowa w tym przepisie. Z informacji zawartych w zapytaniu wynika, że osoba ta nie dokonuje w postępowaniu żadnych czynności - zatem nie będzie rozważana wobec tej osoby konieczność wyłączenia z postępowania. Z zapytania bowiem wynika, że pracownik zamawiającego będzie wykonawcą ubiegającym się o udzielenie zamówienia.
Zaangażowanie w przygotowanie postępowania
Przechodząc zatem do uzasadnienia odpowiedzi udzielonej na początku niniejszych wyjaśnień, należy wskazać, że ustawa Prawo zamówień publicznych, wskazując na obowiązek wykluczenia z udziału w postępowaniu, wskazuje wprost: wykluczeniu podlega ten wykonawca, który jednocześnie brał udział w przygotowaniu postępowania (lub jego pracownik czy osoby zatrudnione u tego wykonawcy na wskazanych w ustawie podstawach brali udział w przygotowaniu takiego postępowania).
Ramka Orzecznictwo
„Celem ww. przepisu jest wyeliminowanie z postępowania podmiotów, które nabyły w trakcie uczestnictwa w przygotowaniu postępowania wiedzę, która może je stawiać w lepszej sytuacji w stosunku do pozostałych wykonawców biorących udział w postępowaniu”.
wyrok KIO z 13 sierpnia 2019 r., sygn. akt KIO 1449/19
Przy czym ustawa nie nakazuje kategorycznie wykluczenia z udziału w postępowaniu takiego wykonawcy.
· „Odnośnie do kwestii domniemania ujętego w treści normy zawartej w przepisie art. 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. można jednak założyć, jako wyjątek od zawartej tam zasady zakłócenia konkurencji ze względu na udział wykonawcy lub jego personelu w przygotowaniu postępowania, że do jego powstania nie dochodzi wówczas, gdy to podmiot zamawiający uprzednio dokonał działań niwelujących przewagę konkurencyjną takiego wykonawcy, czy to przez udostępnienie pozostałym wykonawcom określonych informacji, czy przez ustalenie adekwatnego terminu składania ofert bądź też na skutek podjęcia innych czynności zaradczych. Wówczas zakłócenie to jest eliminowane już na etapie przygotowania postępowania (a więc następczo) przez samego zamawiającego, co jednocześnie zwalnia wykonawcę od konieczności samodzielnego podejmowania działań w tym zakresie”.
wyrok KIO z 25 października 2018 r., sygn. akt KIO 1974/18
W treści zapytania wskazano, że pracownik, który będzie ubiegał się o udzielenie zamówienia, nie wykonywał czynności w postępowaniu, w tym nie uczestniczył w przygotowaniu tego postępowania, a zatem ani nie dokonywał opisu przedmiotu zamówienia, ani nie brał udziału w opracowywaniu pozostałej dokumentacji postępowania, w tym w ustalaniu warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert.
Ramka Orzecznictwo
Aby wykluczyć wykonawcę na tej podstawie, zamawiający musi: „dokonać analizy, czy zostały spełnione łącznie następujące przesłanki: po pierwsze - stwierdzić udział wykonawcy lub jego pracownika, a także osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług w przygotowaniu prowadzonego postępowania, po drugie - ustalić, czy spowodowane tym ewentualne zakłócenie konkurencji może być wyeliminowane w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu”.wyrok KIO z 1 marca 2018 r., sygn. akt KIO 216/18
W tym samym wyroku Izba wskazała ponadto, że: „Z uwagi na szczególnie sankcyjny charakter przepisu art. 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. i dotkliwe dla wykonawcy konsekwencje w postaci wykluczenia z postępowania jego zastosowanie wymaga szczególnej ostrożności i nie może budzić wątpliwości. W szczególności z samego faktu pracy danej osoby u zamawiającego i wykonawcy nie można wywodzić, iż zamawiający naruszył 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. oraz art. 7 ust. 1 i 3 p.z.p.”.
Przedstawiona sytuacja faktyczna wskazuje, że przesłanki warunkujące wykluczenie wykonawcy nie występują.
Natomiast sam fakt posiadania wiedzy specjalistycznej dotyczącej realizacji dostawy, usługi czy roboty budowlanej stanowiącej przedmiot zamówienia nie jest podstawą do wykluczenia wykonawcy będącego jednocześnie pracownikiem zamawiającego, na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy. Zamawiający musi przy tym działać w taki sposób, aby prowadząc postępowanie, zachować zasady prawa zamówień publicznych, w tym zapewnić równe traktowanie wykonawców oraz uczciwą konkurencję poprzez prawidłowy i wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia, ustalenie proporcjonalnych i adekwatnych do przedmiotu zamówienia warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert oraz ustalić odpowiedni termin na złożenie ofert w takim postępowaniu. A zatem prowadzić postępowanie w taki sposób, aby nie było możliwe postawienie zarzutu faworyzowania takiego wykonawcy w postępowaniu.
Kluczowe bezstronność i obiektywizm
Na koniec warto jeszcze rozważyć brzmienie przepisu, który z punktu widzenia samego wykonawcy określonego w pytaniu nie ma zastosowania, tj. art. 17 ustawy, a konkretnie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, który stanowi, że wyłączeniu podlega osoba wykonująca czynności w postępowaniu, jeśli pozostaje z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób.
Zasada obiektywizmu i bezstronności, wyrażona w art. 7 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, w systemie zamówień publicznych jest, obok zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, uznawana za jedną z podstawowych reguł postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Art. 7 ust. 2 ustawy wskazuje, że wszelkie czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego powinny być wykonywane przez osoby, które w toku tych czynności zapewniają bezstronność i obiektywizm.
Ramka Ważne
W świetle przepisów ustawy czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego mogą wykonywać zatem wyłącznie osoby, których uczestnictwo w procedurze udzielenia zamówienia nie powoduje powstawania konfliktu interesów. Pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 24 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE. W myśl tego przepisu pod pojęciem konfliktu interesów należy rozumieć każdą sytuację, w której członkowie personelu instytucji zamawiającej lub dostawcy usług w zakresie obsługi zamówień, działającego w imieniu instytucji zamawiającej, biorący udział w prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia lub mogący wpłynąć na wynik tego postępowania mają, bezpośrednio lub pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z prowadzonym postępowaniem o udzielenie zamówienia (por. „Nowe podejście do badania konfliktu interesów" www,uzp.gov.pl).
Ważne stanowisko urzędowe
Zatem pozostaje aktualne stanowisko wyrażone przez Urząd Zamówień Publicznych w informacji z przeprowadzonej kontroli:
„Nie jest zatem wystarczające ustalenie jakiejkolwiek relacji pomiędzy wykonawcą a osobą wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego. Nie będzie to dotyczyć w szczególności przypadków, gdy dana osoba z racji zajmowanej funkcji i zakresu zadań z tym związanych pozostaje w kontaktach służbowych z podmiotami, które występują w postępowaniu jako wykonawcy. Dopiero ocena okoliczności konkretnego przypadku z uwzględnieniem charakteru i intensywności więzi łączącej osobę wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego z określonym wykonawcą może prowadzić do stwierdzenia istnienia podstawy wyłączenia określonej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Ocena istnienia przesłanki określonej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy nie może mieć również charakteru abstrakcyjnego.
Musi być ona - z istoty rzeczy - dokonywana zawsze w stosunku do konkretnego wykonawcy i konkretnych relacji występujących pomiędzy tym podmiotem a osobą wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego. W praktyce wiadomość o istnieniu przesłanek wyłączenia będzie znana już z chwilą ujawnienia wszystkich wykonawców biorących udział w danym postępowaniu, co z reguły będzie następowało po otwarciu ofert (art. 86 ust. 4 ustawy). Przemawia za tym charakter przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy” (informacja o wyniku kontroli doraźnej UZP/DKD/KND/30/10).
Urząd Zamówień Publicznych tak samo wypowiedział się w opinii pt. „Stosowanie art. 17 ustawy w przypadku uczestnictwa w postępowaniu radcy prawnego jako byłego pracownika zamawiającego” gdzie wskazał, że: „Ewentualną podstawą do wyłączenia, w opisanej sytuacji, pracowników zamawiającego mógłby być natomiast art. 17 ust. 1 pkt 4, który stanowi, iż wyłączeniu podlegają osoby wykonujące czynności w postępowaniu, jeżeli pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób. Jednocześnie jednak należy zauważyć, że ocena, czy w konkretnym przypadku zachodzą okoliczności określone w powyższym przepisie, należy każdorazowo do zamawiającego”.
Reasumując, przedstawiona w zapytaniu sytuacja faktyczna nie oznacza po pierwsze, zakazu ubiegania się przez pracownika zamawiającego o udzielenie zamówienia publicznego, po drugie - sytuacja ta nie powoduje obowiązku wykluczenia takiego wykonawcy z udziału w postępowaniu z uwagi na brak spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy, po trzecie - może ona powodować konieczność wyłączenia się niektórych osób z udziału w postępowaniu po stronie zamawiającego, jednak po dokładnej ocenie konkretnych powiązań między daną osobą a wykonawcą - pracownikiem. W tej sytuacji po stronie zamawiającego leży obowiązek zapewnienia, aby postępowanie zostało przeprowadzone prawidłowo, zgodnie z zasadami określonymi w art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, w tym również aby wyeliminować konflikt interesów mogący wystąpić w danym postępowaniu.
Pytanie:
Czy pracownik zamawiającego może złożyć ofertę w postępowaniu o zamówienie publiczne ? Jak w takiej sytuacji powinien zachować się zamawiający (np. wykluczyć takiego wykonawcę, odrzucić jego ofertę)? Czy przepisy art. 17 i art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Pzp wykluczają taką możliwość? Pracownik zamawiającego nie bierze udziału w przygotowaniu postępowania, jest natomiast osobą mającą unikalną wiedzę w zakresie realizacji przedmiotu zamówienia (usługa będąca przedmiotem zamówienia nie jest powszechnie dostępna na rynku). Uprzejmie proszę o wyczerpującą odpowiedź.
Odpowiedź:
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie wykluczają możliwości ubiegania się o udzielenie zamówienia przez pracownika zamawiającego, który prowadzi postępowanie mające na celu udzielenie takiego zamówienia.
Art. 17 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych dotyczy obowiązku wyłączenia z postępowania osób, wobec których zachodzą okoliczności wskazane w tym przepisie, a mianowicie osoby, które:
1) ubiegają się o udzielenie tego zamówienia;
2) pozostają w związku małżeńskim, w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli z wykonawcą, jego zastępcą prawnym lub członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
3) przed upływem 3 lat od dnia wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia pozostawały w stosunku pracy lub zlecenia z wykonawcą lub były członkami organów zarządzających lub organów nadzorczych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia;
4) pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób;
5) zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.
Natomiast art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy dotyczy obowiązku wykluczenia z udziału w postępowaniu wykonawcy, który brał udział w przygotowaniu postępowania o udzielenie zamówienia lub którego pracownik, a także osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług brali udział w przygotowaniu takiego postępowania, chyba że spowodowane tym zakłócenie konkurencji może być wyeliminowane w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu.
W niniejszej sytuacji faktycznej podstawę do rozważań będzie stanowił art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy Prawo zamówień publicznych, ponieważ wspomniany w pytaniu art. 17 ustawy dotyczy innej sytuacji faktycznej - obowiązku wyłączenia z udziału w postępowaniu osoby występującej po stronie zamawiającego, która ma podejmować czynności w postępowaniu, wobec której zachodzi jedna z okoliczności, o której mowa w tym przepisie. Z informacji zawartych w zapytaniu wynika, że osoba ta nie dokonuje w postępowaniu żadnych czynności - zatem nie będzie rozważana wobec tej osoby konieczność wyłączenia z postępowania. Z zapytania bowiem wynika, że pracownik zamawiającego będzie wykonawcą ubiegającym się o udzielenie zamówienia.
Zaangażowanie w przygotowanie postępowania
Przechodząc zatem do uzasadnienia odpowiedzi udzielonej na początku niniejszych wyjaśnień, należy wskazać, że ustawa Prawo zamówień publicznych, wskazując na obowiązek wykluczenia z udziału w postępowaniu, wskazuje wprost: wykluczeniu podlega ten wykonawca, który jednocześnie brał udział w przygotowaniu postępowania (lub jego pracownik czy osoby zatrudnione u tego wykonawcy na wskazanych w ustawie podstawach brali udział w przygotowaniu takiego postępowania).
Ramka Orzecznictwo
„Celem ww. przepisu jest wyeliminowanie z postępowania podmiotów, które nabyły w trakcie uczestnictwa w przygotowaniu postępowania wiedzę, która może je stawiać w lepszej sytuacji w stosunku do pozostałych wykonawców biorących udział w postępowaniu”.
wyrok KIO z 13 sierpnia 2019 r., sygn. akt KIO 1449/19
Przy czym ustawa nie nakazuje kategorycznie wykluczenia z udziału w postępowaniu takiego wykonawcy.
· „Odnośnie do kwestii domniemania ujętego w treści normy zawartej w przepisie art. 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. można jednak założyć, jako wyjątek od zawartej tam zasady zakłócenia konkurencji ze względu na udział wykonawcy lub jego personelu w przygotowaniu postępowania, że do jego powstania nie dochodzi wówczas, gdy to podmiot zamawiający uprzednio dokonał działań niwelujących przewagę konkurencyjną takiego wykonawcy, czy to przez udostępnienie pozostałym wykonawcom określonych informacji, czy przez ustalenie adekwatnego terminu składania ofert bądź też na skutek podjęcia innych czynności zaradczych. Wówczas zakłócenie to jest eliminowane już na etapie przygotowania postępowania (a więc następczo) przez samego zamawiającego, co jednocześnie zwalnia wykonawcę od konieczności samodzielnego podejmowania działań w tym zakresie”.
wyrok KIO z 25 października 2018 r., sygn. akt KIO 1974/18
W treści zapytania wskazano, że pracownik, który będzie ubiegał się o udzielenie zamówienia, nie wykonywał czynności w postępowaniu, w tym nie uczestniczył w przygotowaniu tego postępowania, a zatem ani nie dokonywał opisu przedmiotu zamówienia, ani nie brał udziału w opracowywaniu pozostałej dokumentacji postępowania, w tym w ustalaniu warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert.
Ramka Orzecznictwo
Aby wykluczyć wykonawcę na tej podstawie, zamawiający musi: „dokonać analizy, czy zostały spełnione łącznie następujące przesłanki: po pierwsze - stwierdzić udział wykonawcy lub jego pracownika, a także osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia, o dzieło, agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług w przygotowaniu prowadzonego postępowania, po drugie - ustalić, czy spowodowane tym ewentualne zakłócenie konkurencji może być wyeliminowane w inny sposób niż przez wykluczenie wykonawcy z udziału w postępowaniu”.wyrok KIO z 1 marca 2018 r., sygn. akt KIO 216/18
W tym samym wyroku Izba wskazała ponadto, że: „Z uwagi na szczególnie sankcyjny charakter przepisu art. 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. i dotkliwe dla wykonawcy konsekwencje w postaci wykluczenia z postępowania jego zastosowanie wymaga szczególnej ostrożności i nie może budzić wątpliwości. W szczególności z samego faktu pracy danej osoby u zamawiającego i wykonawcy nie można wywodzić, iż zamawiający naruszył 24 ust. 1 pkt 19 p.z.p. oraz art. 7 ust. 1 i 3 p.z.p.”.
Przedstawiona sytuacja faktyczna wskazuje, że przesłanki warunkujące wykluczenie wykonawcy nie występują.
Natomiast sam fakt posiadania wiedzy specjalistycznej dotyczącej realizacji dostawy, usługi czy roboty budowlanej stanowiącej przedmiot zamówienia nie jest podstawą do wykluczenia wykonawcy będącego jednocześnie pracownikiem zamawiającego, na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy. Zamawiający musi przy tym działać w taki sposób, aby prowadząc postępowanie, zachować zasady prawa zamówień publicznych, w tym zapewnić równe traktowanie wykonawców oraz uczciwą konkurencję poprzez prawidłowy i wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia, ustalenie proporcjonalnych i adekwatnych do przedmiotu zamówienia warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów oceny ofert oraz ustalić odpowiedni termin na złożenie ofert w takim postępowaniu. A zatem prowadzić postępowanie w taki sposób, aby nie było możliwe postawienie zarzutu faworyzowania takiego wykonawcy w postępowaniu.
Kluczowe bezstronność i obiektywizm
Na koniec warto jeszcze rozważyć brzmienie przepisu, który z punktu widzenia samego wykonawcy określonego w pytaniu nie ma zastosowania, tj. art. 17 ustawy, a konkretnie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, który stanowi, że wyłączeniu podlega osoba wykonująca czynności w postępowaniu, jeśli pozostaje z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób.
Zasada obiektywizmu i bezstronności, wyrażona w art. 7 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, w systemie zamówień publicznych jest, obok zasad zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, uznawana za jedną z podstawowych reguł postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Art. 7 ust. 2 ustawy wskazuje, że wszelkie czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego powinny być wykonywane przez osoby, które w toku tych czynności zapewniają bezstronność i obiektywizm.
Ramka Ważne
W świetle przepisów ustawy czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego mogą wykonywać zatem wyłącznie osoby, których uczestnictwo w procedurze udzielenia zamówienia nie powoduje powstawania konfliktu interesów. Pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 24 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE. W myśl tego przepisu pod pojęciem konfliktu interesów należy rozumieć każdą sytuację, w której członkowie personelu instytucji zamawiającej lub dostawcy usług w zakresie obsługi zamówień, działającego w imieniu instytucji zamawiającej, biorący udział w prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia lub mogący wpłynąć na wynik tego postępowania mają, bezpośrednio lub pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z prowadzonym postępowaniem o udzielenie zamówienia (por. „Nowe podejście do badania konfliktu interesów" www,uzp.gov.pl).
Ważne stanowisko urzędowe
Zatem pozostaje aktualne stanowisko wyrażone przez Urząd Zamówień Publicznych w informacji z przeprowadzonej kontroli:
„Nie jest zatem wystarczające ustalenie jakiejkolwiek relacji pomiędzy wykonawcą a osobą wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego. Nie będzie to dotyczyć w szczególności przypadków, gdy dana osoba z racji zajmowanej funkcji i zakresu zadań z tym związanych pozostaje w kontaktach służbowych z podmiotami, które występują w postępowaniu jako wykonawcy. Dopiero ocena okoliczności konkretnego przypadku z uwzględnieniem charakteru i intensywności więzi łączącej osobę wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego z określonym wykonawcą może prowadzić do stwierdzenia istnienia podstawy wyłączenia określonej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Ocena istnienia przesłanki określonej w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy nie może mieć również charakteru abstrakcyjnego.
Musi być ona - z istoty rzeczy - dokonywana zawsze w stosunku do konkretnego wykonawcy i konkretnych relacji występujących pomiędzy tym podmiotem a osobą wykonującą czynności w postępowaniu po stronie zamawiającego. W praktyce wiadomość o istnieniu przesłanek wyłączenia będzie znana już z chwilą ujawnienia wszystkich wykonawców biorących udział w danym postępowaniu, co z reguły będzie następowało po otwarciu ofert (art. 86 ust. 4 ustawy). Przemawia za tym charakter przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy” (informacja o wyniku kontroli doraźnej UZP/DKD/KND/30/10).
Urząd Zamówień Publicznych tak samo wypowiedział się w opinii pt. „Stosowanie art. 17 ustawy w przypadku uczestnictwa w postępowaniu radcy prawnego jako byłego pracownika zamawiającego” gdzie wskazał, że: „Ewentualną podstawą do wyłączenia, w opisanej sytuacji, pracowników zamawiającego mógłby być natomiast art. 17 ust. 1 pkt 4, który stanowi, iż wyłączeniu podlegają osoby wykonujące czynności w postępowaniu, jeżeli pozostają z wykonawcą w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności tych osób. Jednocześnie jednak należy zauważyć, że ocena, czy w konkretnym przypadku zachodzą okoliczności określone w powyższym przepisie, należy każdorazowo do zamawiającego”.
Reasumując, przedstawiona w zapytaniu sytuacja faktyczna nie oznacza po pierwsze, zakazu ubiegania się przez pracownika zamawiającego o udzielenie zamówienia publicznego, po drugie - sytuacja ta nie powoduje obowiązku wykluczenia takiego wykonawcy z udziału w postępowaniu z uwagi na brak spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 19 ustawy, po trzecie - może ona powodować konieczność wyłączenia się niektórych osób z udziału w postępowaniu po stronie zamawiającego, jednak po dokładnej ocenie konkretnych powiązań między daną osobą a wykonawcą - pracownikiem. W tej sytuacji po stronie zamawiającego leży obowiązek zapewnienia, aby postępowanie zostało przeprowadzone prawidłowo, zgodnie z zasadami określonymi w art. 7 ustawy Prawo zamówień publicznych, w tym również aby wyeliminować konflikt interesów mogący wystąpić w danym postępowaniu.
0
2022-07-12 11:24
2
1
