Jedną z ogólnych zasad prawa Unii Europejskiej jest zasada proporcjonalności. Wymaga ona „by akty instytucji nie wykraczały poza to, co odpowiednie i konieczne do realizacji uzasadnionych celów, którym mają służyć dane przepisy, przy czym w przypadku gdy istnieje możliwość wyboru spośród większej liczby odpowiednich rozwiązań, należy stosować to najmniej dotkliwe, a wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów”.
Jak przygotować i przeprowadzić postępowanie zgodnie z zasadą proporcjonalności.
Zgodnie z art 16 pkt 3 ustawy Pzp zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób proporcjonalny.
- Umiejscowienie zasady proporcjonalności w dziale I, a więc w części zawierającej przepisy ogólne stanowi o tym, że należy ją stosować w odniesieniu do całego procesu udzielania zamówienia publicznego.
- Tak więc jeśli nawet ustawodawca nie wskazał jej bezpośrednio w przepisie regulującym dany aspekt postępowania, nie zwalnia to zamawiających z obowiązku proporcjonalnego działania.
O powyższym mówi wyrok KIO 927/20 z 6 lipca 2020 "wymóg proporcjonalności dotyczy wszystkich czynności podejmowanych przez zamawiającego w toku postępowania.
- Potwierdza to przepis art 7 ust. 1 Pzp, z którego wynika, że przygotowanie i przeprowadzenie przez zamawiającego postępowania o udzielenie zamówienia musi odpowiadać zasadom uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz proporcjonalności i przejrzystości.
- Oznacza to, że w okolicznościach konkretnej sprawy działanie zamawiającego może zostać uznane za nieproporcjonalne (nieadekwatne) do celu, jakiego osiągnięciu działanie takie służy”.
Zasada Proporcjonalności w kontekście ubiegania się o udzielenie zamówienia przez konsorcjum.
-
- Zgodnie z art 58 ust. 4 ustawy pzp, zamawiający w stosunku do wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia może określić wymagania związane z realizacją zamówienia w inny sposób niż w odniesieniu do pojedynczych wykonawców, jeżeli jest to uzasadnione charakterem zamówienia i proporcjonalne do jego przedmiotu.
- Określając natomiast warunki udziału w postępowaniu zamawiający może określić obiektywnie uzasadniony sposób spełnienia przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia warunków udziału w postępowaniu, oczywiście jeśli jest to uzasadnione charakterem zamówienia oraz jest proporcjonalne zgodnie z art 117 ust. 1 ustawy pzp.
Powyższe przepisy wprowadzają ograniczenia a mianowicie „charakter zamówienia” oraz „proporcjonalność zamówienia”.
Proporcjonalność w kontekście żądania przedmiotowych środków dowodowych.
- Zgodnie z art 106 ust. 2 ustawy Pzp wymagane przez zamawiającego przedmiotowe środki dowodowe muszą być proporcjonalne do przedmiotu zamówienia oraz muszą być z nim powiązane.
- W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano: „W pełni aktualna na okoliczność żądania przedmiotowych środków dowodowych, będzie także zasada proporcjonalności, która stanowi, że zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie środków dowodowych niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Przepis art 106 ust. 3 ustawy stanowi zaś, że żądanie przedmiotowych środków dowodowych, nie może ograniczać konkurencji i równego traktowania wykonawców”.
Proporcjonalność w kontekście warunków udziału w postępowaniu
- Zamawiający określając warunki udziału w postępowaniu winien postępować zgodnie z art 112 ust. 1 ustawy pzp, a więc będzie określać warunki udziału w postępowaniu w sposób proporcjonalny do przedmiotu zamówienia.
- Zamawiający muszą pamiętać, aby formułując warunki udziału w postępowaniu były one związane z przedmiotem zamówienia.
- Świadczy o powyższym Wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie XII Ga 211/4 z dnia 8 maja 2014 r. „Nie będzie dozwolone takie sformułowanie warunku, które nie wykazuje związku z przedmiotem zamówienia.
- Warunek udziału, który abstrahuje od przedmiotu zamówienia zawsze ogranicza w sposób niedozwolony dostęp do zamówienia, gdyż nie będzie obiektywnego uzasadnienia dla jego zastosowania”.
Biorąc pod uwagę znaczenie zasady proporcjonalności chociażby przez pryzmat wspomnianych powyżej przepisów, zamawiający winni ją stosować w codziennych czynnościach udzielając zamówień publicznych.
Jeśli chcesz na żywo dowiedzieć się więcej o zmianach w zamówieniach publicznych po 1 stycznia i osobiście zadać pytanie naszemu ekspertowi, sprawdź nasz kalendarz szkoleń otwartych.
SZKOLIMY W CAŁEJ POLSCE! NAD MORZEM I W GÓRACH :)